Conceptual Art

มาพูดถึงงานศิลปะกันบ้าง ยุคในปัจจุบันนี้ศิลปะมีหลายประเภทมากมายเหลือเกิน แต่ศิลปะที่เราน่าจะเห็นกันบ่อยเวลาเราไปดูงานตามงานศิลปะ หอศิลป์ ที่มีการจัดวางงานศิลปะ แล้วมีการบรรยายตัวงาน นั่นคือ conceptual art ศิลปะแนวความคิดหรือเรียกอีกอย่างว่า ศิลปะการจัดวาง โดย conceptual artถือเป็นศิลปะในยุค post modern เป็นงานศิลปะสมัยใหม่

Sol LeWitt

ศิลปินชาวอเมริกัน Sol LeWitt เป็นศิลปินแรกๆที่บุกเบิกศิลปะแนวความคิด ได้ให้นิยามไว้ว่า

“การสร้างศิลปะเชิงแนวความคิด ความคิดหรือไอเดียเป็นสิ่งสำคัญที่สุดของการสร้างงาน เมื่อศิลปินใช้รูปลักษณ์ของศิลปะแนวความคิด นั่นหมายความว่า การวางแผนและการตัดสินใจที่จะสร้างงานได้รับการทำไปแล้ว การสร้างงานจริงจึงเป็นการทำอย่างเป็นพิธีเท่านั้น ความคิดกลายมาเป็นเครื่องมือในการสร้างงานศิลปะ”

งานของ Sol LeWitt จะเป็นการวาดบนผนังเป็นรูปแบบสองมิติและสามมิติ ผลงานที่วาดบนกระดาษกว่าร้อยชิ้นของเขาได้ขยายเป็นโครงสร้างอาคารปิระมิด เรขาคณิต โดยผลงานอาคาร Sol Lewitt Tower ตั้งอยู่หน้า Figge Art Museum

Sol Lewitt Tower

นอกจากจะมีงานวาดบนผนัง LeWittยังมีงานประติมากรรม งานเขียนหนังสือ งานประติมากรรมของเขาส่วนใหญ่ใช้หลัก Modular ลักษณะงานเป็นรูปทรงรูปบาศก์(cube) รูปแบบฟอร์มแบบนี้ช่วงหลังมีอิทธิพลต่อศิลปินอื่นๆในการทำงานศิลปะ LeWitt มีชื่อเสียงในเรื่องการใช้ภาษาของรูปทรงเรขาคณิต

งานประติมากรรมของ Sol LeWitt ที่เป็นลูกบาศก์
งานประติมากรรมของ Sol LeWitt ใช้อะคริลิก และ fiberglass

งานวาดผนังของ Sol Lewitt จะเป็นรูปแบบgraphic ใช้ดินสอสีหรือหมึก เป็นเส้น ใช้หมึกขาวดำ ไม่ก็เป็นสีสันสดใส

wall drawing ของ Sol Lewitt
wall drawing
wall drawing ที่ใช้หลักการ modular นำรูปทรงเรขาคณิตมาเรียงต่อๆกัน
งานสถาปัตยกรรมของ Sol LeWitt

จริงๆทุกคนสามารถทำงานแนว conceptual art ได้ โดยไม่จำเป็นต้องมีฝีมือทางศิลปะมากนัก เพียงแค่มีความคิดมีไอเดียกลั่นกรองออกมา เพียงเท่านี้ ซึ่งงาน conceptual art สามารถสร้างสรรค์งานได้หลายรูปแบบ ไม่ว่าการเขียน ห่อ พับ แสดง ถ้ามีไอเดียล้วนเป็นงานconcept art

ซึ่งกลุ่มแรกๆที่ทำศิลปะแนวนี้คือ กลุ่มลัทธิอนุตรนิยม(Suprematism)หรือสุปรีมาติสม์ คาซิมีร์ มาเลวิช (Kashmir Malevich) ค.ศ. 1878-1935 โดยวางทฤษฎีภาพเขียนชื่อว่า จัตุรัสสีดำ (1915) ไว้ว่า กำหนดวิธีเขียน และกรรมวิธีอื่นๆให้อยู่ในรูปทรงเรขาคณิตแบบง่าย เช่นรูปสามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม วงกลม หรือกากบาท ) ศิลปินยึดหลักที่ว่าปรากฎการณ์ต่างๆในโลก ไม่มีความหมายในตัวเองเลย จุดสำคัญส่วนใหญ่คือ ความรู้สึกของผู้ดูเมื่อพบสิ่งต่างๆในโลกรอบๆตัวต่างหาก ความรู้สึกนี้จะปรากฎเด่น สร้างความคิดสร้างสรรค์ สะเทือนใจมนุษย์มากกว่ารูปร่างของวัตถุนั้นๆ

ต่อมาเป็นกลุ่มลัทธิดาดา (Dada) คือ มาร์เชล ดูชองป์ (Marcel Duchamp) ค.ศ 1917-1964 ที่ทำให้วัสดุสำเร็จรูป เข้าสู่ศิลปะที่เป็น รูป และความงาม ของ ความคิด ทำให้ศิลปะหลุดออกไปจากความสวยงามและงานฝีมือแบบเดิมๆ  และกลุ่มแอ็คชัน (Action) อีฟ แคลง (Yves Klein) ใช้ผู้หญิงเปลือยตัวที่ละเลงสีน้ำเงินบนร่างกายแล้วไปเกลือกกลิ่งบนผืนผ้าที่ขึงกางอยู่บนพื้นห้อง

ส่วนศิลปินที่ทำงานสร้างสรรค์ด้านศิลปะเชิงแนวคิดที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคนหนึ่ง คือ คริสโต (Jarachef Cristo) ใช้คอนเซ็ป เรื่องการห่อ (package) โดยใช้วัสดุต่างๆ ที่สามารถห่อได้มาใช้ห่อ โดยมีหลักคิดในการสร้างว่า สิ่งที่ถูกปิดบังอำพรางไว้จะก่อให้เกิดความสงสัยใคร่รู้ และคนต่อมา ออง คาวารา (On Kawara) ทำงานชุด “ฉันตื่นแล้ว” คาวาราจะส่งไปรษณียบัตรถึงเพื่อนและคนรู้จักเป็นจำนวนสองฉบับทุกๆ วัน ด้านหลังไปรณียบัตรประทับตราว่า “ฉันตื่นแล้ว” ไว้พร้อมลงวันที่ ผลงานชิ้นนี้คาราวาต้องการสื่อสารถึงช่วงเวลาแห่งสติ

ตัวอย่างงาน conceptual art
ตัวอย่างงาน conceptual art
งาน conceptual art ของ Yoko Ono
ตัวอย่างงาน conceptual art ผลงานของ
Marcel Duchamp ศิลปินชาวฝรั่งเศส
ตัวอย่างภาพวาดที่เป็นงาน conceptual art

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here