Simplicity มหัศจรรย์ในความเรียบง่าย

งานออกแบบของ Dieter Rams

จะว่าไปแล้วความเรียบง่ายมันเป็นความงามอีกรูปแบบหนึ่งที่มีความคลาสสิก ลองสังเกตดูว่างานออกแบบที่มีความเรียบง่าย ไม่ซับซ้อนมักอยู่ได้นาน มีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว อย่างงานสถาปัตยกรรมที่มีความเรียบง่ายส่วนใหญ่มักจะเป็นอมตะ (timeless) อย่าง villa savoye ของ Le corbusier ที่มีอายุถึง 81 ปีแต่ยังคงความคลาสสิกและยังเป็นที่กล่าวถึง

หรืองาน Barcelona pavilion ของ Mies Van Der Rohe และงาน Salk institute ของ Louis I Kahn ซึ่งในความเรีบยง่ายสิ่งที่ขาดไม่ได้คือเรื่องการใช้งาน(function)

villa savoye ออกแบบโดย Le Corbusier

Barcelona pavilion ออกแบบโดย Mies Van Der Rohe

Salk Institute ออกแบบโดย Louis I Kahn

เหมือนดั่งที่ Mies Van Der Rohe กล่าวว่า ” less is more” ออกแบบให้น้อยแต่ได้ผลมาก ซึ่งจะต้องตอบสนองกับผู้ใช้สอยให้มีประสิทธิภาพมากที่สุด ความงามถือเป็นเรื่องรอง หรืออย่าง Dieter Rams นักออกแบบผลิตภัณฑ์ชาวเยอรมันที่มีผลงานการออกแบบที่มีความเรียบง่ายได้พูดถึงหลักการออกแบบที่ดี 10 ประการ

Dieter Rams นักออกแบบชาวเยอรมัน

โปสเตอร์การออกแบบ 10 ข้อ

1. Good design is innovation – งานออกแบบที่ดีคือ นวัตกรรม ซึ่งไม่ได้จำกัดในเรื่องของเทคโนโลยี แต่ยังหมายถึงรูปแบบของตัวผลิตภัณฑ์ เราจะต้องมีการพัฒนารูปแบบงานอยู่เรื่อยๆ

2. Good design makes a product useful – งานออกแบบที่ดีจะต้องมีประโยชน์ในการใช้สอย หากไม่คำนึงถึงเรื่องนี้ งานออกแบบจะมีผลในด้านลบ

3. Good design is aesthetic – ความงามถือเป็นส่วนสำคัญของผลิตภัณฑ์ มีผลต่อผู้บริโภคที่ใช้ผลิตภัณฑ์

4. Good design makes a product understandable – งานออกแบบที่ดีจะต้องสื่อให้เข้าใจได้ง่าย ไม่ซับซ้อน

5. Good design is unobtrusive – งานออกแบบที่ดีจะต้องไม่สร้างความรำคาญให้กับผู้บริโภค เพราะผู้บริโภคจะต้องใช้ผลิตภัณฑ์นี้ทุกวัน (ส่งผลต่อจิตใจน้อยที่สุด)

6. Good design is honest – งานออกแบบที่ดีต้องมีความตรงไปตรงมา ไม่อ้อมค้อม

7. Good design is long-lasing – งานออกแบบที่ดีต้องมีอายุการใช้งานยาวนาน ซึ่งจะต่างงานด้านแฟชั่นคือจะต้องอยู่ได้นานๆ

8. Good design is thorough, down to the last detail – งานออกแบบที่ดีจะต้องใส่ใจในรายละเอียดทุกจุด ไม่ใช่การออกแบบตามอำเภอใจ ต้องเคารพกฏเกณฑ์ของผู้ใช้สอย

9. Good design is environmentally-friendly – งานออกแบบที่ดีจะต้องเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และต้องไม่เกิดมลภาวะทางกายภาพ(ร่างกาย)

10. Good design is as little design as possible – งานออกแบบที่ดีจะต้องออกแบบให้น้อยที่สุด ถ้าเราออกแบบงานให้สวยเพื่อดึงดูดความสนใจ เพื่อให้คนมามอง นั่นไม่ใช่การออกแบบ งานออกแบบจะมุ่งเน้นทางด้านประโยชน์ใช้สอย มีระเบียบ ไม่รกหูรกตา มีความบริสุทธิ์ นั่นคือกลับไปสู่ความเรียบง่าย (simplicity)

งานออกแบบ furniture ของ Mies Van Der Rohe ที่ถูกนำมาใช้จนถึงปัจจุบัน มีความเรียบง่าย ไม่ซับซ้อน

งานออกแบบ furniture ของ Le Corbusier ที่มีความเรียบง่าย เน้นประโยชน์ใช้สอย

จะเห็นได้ว่าความเรียบง่าย ตรงไปตรงมาเข้าถึงจิตใจของคนได้มาก และมันจะสามารถอยู่ได้ยาวนาน เพราะกว่าจะเรียบง่ายดั่งที่เห็น จะต้องผ่านกระบวนการคิดมากมายเพื่อทำให้งานสื่อสารกับคนได้ง่ายที่สุด ต้องทำให้ผู้ใช้สอยเข้าใจได้ง่าย ไม่ก่อให้เกิดความรำคาญใจ และต้องมีความแข็งแรง เป็นมิตรกับทุกสิ่งบนโลกใบนี้

มีคำกล่าวของอ. องอาจ สาตรพันธ์ ศิลปินแห่งชาติปี 2552 สาขาทัศนศิลป์ ด้านสถาปัตยกรรมร่วมสมัย(ข้อมมูลจากหนังสือวิจัยของสมาคมสถาปนิกสยาม) ได้พูดถึงการออกแบบงานสถาปัตยกรรมว่า สถาปัตยกรรมที่ดีต้องไม่ก่อให้เกิดปฏิกิริยาจากผู้ใช้อาคาร

โรงแรมแทมมารีน ผลงานออกแบบขององอาจ สาตรพันธ์

“ถ้างานที่เราออกแบบ และสร้างขึ้นมา ถ้าคนมองผ่านไปเลยหรือเวลาเข้าไปใช้อาคารแล้วไม่พูดถึงอะไรเลย ถือว่างานเราประสบความสำเร็จ อาจเป็นความคิดที่กลับกับที่คนอื่นคิดกัน สถาปนิกส่วนใหญ่อาจจะต้องมีความหรูตัวเองแรง”

“เรื่องนี้เป็นสิ่งที่คน(สถาปนิก)ตกหลุมมาเยอะ ในการที่พยายามแสดงว่า รู้อะไรมาก ใส่อะไรเข้าไปมาก แต่สำหรับผม ตอนนี้ถ้าผมทำตึกแล้วคนไม่มองเลย ก็แสดงว่าเป็นอาคารที่ดี ซึ่งต่างกับสมัยก่อนที่ต้องเรียกร้องความสนใจ”

สุดท้

ายถ้าเราจะออกแบบอะไรซักอย่าง ลองนึกถึงคำว่า ความเรียบง่าย ความงามที่เรียบง่ายดู ลองออกแบบอะไรที่เรียบง่ายดูบ้าง ไม่แน่หากคุณเป็นนักออกแบบลองใช้หลักการนี้บ้างครั้งอาจเป็นสิ่งที่ดี และอย่าลืมเรื่องวัฒนธรรม

ความเรียบง่าย+วัฒนธรรม = อมตะ