ลานกีฬาพัฒน์ ๑

ถ้าหากพื้นที่ชุมชนในแต่ละชุมชนมีพื้นที่ส่วนกลาง เป็นพื้นที่สำหรับทุกคน ซึ่งมันคงจะดีไม่น้อย ถ้าพื้นที่ส่วนกลางสาธารณะช่วยให้ชุมชนเติบโตได้อย่างมีศักยภาพ มีสุขภาพและจิตใจที่ดี ในย่านเคหะชุมชนคลองจั่น เขตบางกะปิ มีพื้นที่สาธารณะที่อยู่ใกล้ชุมชน และโรงเรียน อย่าง “ลานกีฬาพัฒน์1” ลานกีฬาเพื่อความเจริญ

ลานกีฬาพัฒน์ เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงให้ความสำคัญต่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้มีสุขภาพแข็งแรงและสุขภาพใจที่ดี และพัฒนาชุมชนให้มีความเข้มแข็งสามัคคี เป็นสถานที่ที่ช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ของคนในชุมชนให้เข้มแข็ง ซึ่งภายในลานกีฬา ประกอบด้วย สนามกีฬา สนามเด็กเล่น ลานผู้สูงอายุ และที่นั่งพักผ่อนหย่อนใจ รวมทั้งเป็นพื้นที่อเนกประสงค์สำหรับจัดกิจกรรมสันทนาการต่างๆ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวชุมชน ที่สำคัญคือ เป็นลานกีฬาที่เกิดจากการมีส่วนร่วมในการ”สร้าง” และ “พัฒนา” เพื่อก่อให้เกิดประโยชน์ต่อชาวชุมชนทุกเพศ ทุกวัย ได้อย่างแท้จริง 

               ผู้เขียนได้ไปดูโครงการลานกีฬาพัฒน์๑ บริเวณชุมชนเคหะคลองจั่น เพื่อไปดูพื้นที่สาธารณะสำหรับชุมชนที่เป็นชุมชนหนาแน่น ผู้คนอาศัยกันอยู่บนแฟลต มีตลาด ร้านค้าและคลองในย่านชุมชน ลานกีฬาพัฒน์นั้นเหมือนเป็นพื้นที่ใจกลางของชุมชน เป็นจุดศูนย์ร่วมที่ให้คนได้พบปะและทำกิจกรรมร่วมกัน แต่เดิมพื้นที่ตรงนี้เป็นพื้นที่ป่ารกร้างที่ไม่สามารถทำประโยชน์อะไรได้ ทำให้พื้นที่ตรงนี้เป็นแหล่งไม่ปลอดภัย เกิดโจรกรรมได้ง่าย ฉะนั้นเมื่อเกิดพื้นที่ตรงนี้ขึ้นมา ลานกีฬาพัฒน์จึงเป็นพื้นที่หายใจที่บริสุทธิ์ ทำให้ชุมชนเติบโตได้อย่างมีศักยภาพ


การใช้พื้นที่ลานกีฬาพัฒน์ในการทำกิจกรรมต่างๆของคนในชุมชน
กิจกรรม Art & Music กิจกรรมสำหรับเยาวชน
ในการแสดงความสามารถทางด้านศิละและดนตรี
ผังลานกีฬาพัฒน์ ๑
ภูมิทัศน์ลานกีฬาพัฒน์ ๑
ภูมิทัศน์ของลานกีฬาพัฒน์ ๑



               ลักษณะผังของลานกีฬาพัฒน์ ๑ มีขนาดพื้นที่ 8 ไร่ ประกอบด้วยพื้นที่ที่แบ่งเป็นชานต่างๆ เป็นสัดส่วน ซึ่งเน้นภูมิทัศน์ และออกแบบอาคารแบบเรียบง่าย โดยให้พื้นที่อาคารและพื้นที่ชานต่างๆมีความยืดหยุ่นที่สามารถจัดกิจกรรมต่างๆของชุมชนได้  ทั้งนี้เพื่อให้เกิดความสามัคคีและสร้างความสัมพันธ์ของคนในชุมชน โดยคนในชุมชนเหมือนเจ้าของลานกีฬาที่ต้องคอยสอดส่อง และดูแลรักษา จากที่ผู้เขียนได้ลองเข้าไปสัมผัส เห็นว่าพื้นที่ชุมชนแออัดในกรุงเทพมหานคร ควรจะมีพื้นที่ส่วนกลางที่สร้างความปลอดภัยให้คนในชุมชน มีพื้นที่สร้างสรรค์ที่สามารถแสดงศักยภาพและความสามารถของเยาวชนได้ ต้องไม่มีพื้นที่สูญเปล่า รกร้างที่ใช้ประโยชน์อะไรไม่ได้เลย  และพื้นที่สาธารณะต้องเข้าถึงคนทุกชนชั้น รวมถึงคนพิการ เป็นพื้นที่พักผ่อน มีพื้นที่ธรรมชาติให้เป็นพื้นที่สีเขียวที่ถูกล้อมรอบด้วยชุมชน 

               ลานกีฬาพัฒน์ ๑  เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2556 เป็นพื้นที่ลานกีฬาพัฒน์แห่งแรก โดยขณะนี้กำลังก่อสร้างลานกีฬาพัฒน์ 2 บริเวณพื้นที่ใต้ทางด่วนอุรุพงษ์ ชุมชนบ้านครัว ราชเทวี และลานกีฬาพัฒน์ 3 เขตพระโขนง ลานกีฬาพัฒน์จึงเป็นต้นแบบให้กับลานกีฬาพัฒน์อื่นๆที่กำลังจะตามมา


โปสเตอร์ประชาสัมพันธ์กิจกรรมต่างๆในลานกีฬาพัฒน์
กิจกรรมทาสีพื้นสนามเด็กเล่น ปรับปรุงภูมิทัศน์ในบริเวณลานกีฬาพัฒน์
ชุมชนช่วยกันทาสีพื้นสนามเด็ดเล่น



               โดยลานกีฬาพัฒน์มักจะมีการจัดกิจกรรมสร้างสรรค์ต่างๆ เพื่อให้เด็กและเยาวชนได้เรียนรู้และแสดงความสามารถ ร่วมถึงคนทั่วไป โดยจะมีการประชาสัมพันธ์บอกข่าวกิจกรรมต่างๆ ตามแฟลตต่างๆ และบริเวณใกล้เคียง ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมศิลปะและดนตรีในสวน กิจกรรมกีฬาผู้สูงอายุ กิจกรรม Big Cleaning Day และกิจกรรมอื่นๆ จึงเป็นการใช้พื้นที่ลานกีฬาที่ออกแบบพื้นที่ยืดหยุ่นให้เกิดประโยชน์สูงสุด และช่วยสร้างความสัมพันธ์ของคนในชุมชน ที่ไม่ใช่อยู่แบบตัวใครตัวมัน แต่เป็นการอยู่แบบญาติมิตร ลูกหลาน เพื่อนฝูงที่ทุกคนเป็นเจ้าของลานกีฬา แม้ว่าการเติบโตและความเป็นหนึ่งเดียวของชุมชนจะมีผลลัพธ์เป็นอย่างไร ต้องอาศัยระยะเวลาในการพิสูจน์

               ดังนั้นลักษณะกายภาพของลานกีฬาพัฒน์ตามแนวคิดของในหลวงนั้น ถือว่ามีศักยภาพในการพัฒนาพื้นที่ชุมชนแออัดให้เติบโตได้อย่างเข้มแข็ง ผู้เขียนคิดว่าพระองค์ทรงมีความเป็นนักผังเมือง พระองค์รู้ล่วงหน้าว่ากรุงเทพฯ หรือพื้นที่ใกล้เคียงนั้นควรจะมีพื้นที่สาธารณะที่สามารถรองรับการเติบโตและประชากรที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เพื่อให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีและเข้มแข็ง










ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบประกอบจาก
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
ลานกีฬาพัฒน์เคหะชุมชนคลองจั่น
สถาบันอาศรมศิลป์ 
Baiplu Dejkong

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here