Geoffrey Bawa สถาปนิกกับแนวความคิดแบบวิถีตะวันออก
Geoffrey Bawa

Geoffrey Bawa เป็นสถาปนิกเอเชียที่มีผลงานการออกแบบที่เรียบง่าย มีความเป็นวิถีแบบตะวันออก ประณีต สวยงามแบบเอเชีย ผลงานของเขาเป็นกรณีศึกษาใหกับนักศึกษาสถาปัตย์ และนักออกแบบทั่วโลก ปัจจุบันงานของเขายังได้รับการพูดถึงให้เป็นตัวอย่างการออกแบบสถาปัตยกรรมแบบภูมิอากาศร้อนชื้น (Tropical Architecture) ทำให้หลายๆคนต้องมาเยือนศรีลังกาเพื่อชมผลงานของเขา

Bawa ได้รับแรงบันดาลใจจากงานสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นของอินเดีย ศรีลังกา และสถาปัตยกรรมโมเดิร์น ได้แก่ Le Corbusier และ Mies van der Rohe ทำให้งานสถาปัตยกรรมของเขามีความร่วมสมัย เรียบง่าย ตรงไปตรงมา เป็นแนวทางกรณีศึกษา สามารถนำไปต่อยอดงานออกแบบในหลากหลายประเภท เช่น สถาปัตยกรรม ศิลปกรรม จิตกรรม และงาน

พื้นฐานเดิม

พื้นฐานเดิมของ Bawa เติบโตมาในครอบครัวของคนมีฐานะ ของตระกูลทนายความ ทำให้เขาได้ศึกษาต่อทางด้านกฎหมายที่อังกฤษ และประกอบอาชีพเป็นทนายอยู่ที่อังกฤษอยู่หลายปี จนกระทั่งแม่ของเขาได้เสียชีวิต เขารู้สึกว่าเขาควรเลิกทำอาชีพทนายแล้วกลับไปศรีลังกา เขาเดินทางไปอเมริกาและอิตาลี แล้วกลับมาศรีลังกาเพื่อตั้งรกรากอยู่ที่นี่ถาวร

Bawa พยายามจะออกแบบบ้านและสวนของเขา แต่เขาตะหนักว่า ตัวเขาเองไม่มีความรู้ด้านสถาปัตยกรรมเลย เขาจึงคิดกลับไปที่อังกฤษอีกครั้ง เพื่อศึกษาต่อปริญญาตรีคณะสถาปัตยกรรมที่ the Architectural Association ในกรุงลอนดอน เมื่อเรียนจบเขาจึงกลับไปศรีลังกาอีกครั้ง เพื่อเป็นสถาปนิกที่บ้านเกิด เป็นการเริ่มต้นของการอยู่วงการสถาปัตยกรรมเมื่อเขาอายุ 38 ปี

ความสนใจของ Bawa

ความสนใจของ Bawa คือ เรื่องของธรรมชาติ สภาพแวดล้อม บริบท สถาปัตยกรรมพื้นถิ่น และสถาปัตยกรรมแบบโมเดิร์น ซึ่ง Bawa ได้นำสิ่งที่เขาสนใจและเรียนรู้มาแสดงให้เห็นในงานสถาปัตยกรรม และงานภูมิทัศน์ งานออกแบบของ Bawa จะต้องอาศัยเรื่องการรับรู้ของที่ว่าง (space) ประสบการณ์การเดินสัมผัสการที่ว่างในแต่ละจุดที่เชื่อมกับธรรมชาติและบริบทโดยรอบ

Bawa ให้ความสำคัญกับไซต์และบริบท งานสถาปัตยกรรมของเขามีความสัมพันธ์กันทั้งพื้นที่ภายในและภายนอก การเล่นแสง การเลือกใช้วัสดุที่หาได้ในพื้นที่เพื่อสร้างอาคารให้เป็นส่วนหนึ่งกับธรรมชาติ

ปรัชญาด้านงานสถาปัตยกรรม

ปรัชญางานสถาปัตยกรรมของ Bawa เป็นการผสมผสานระหว่างความเป็นตะวันออกและความเป็นตะวันตก แต่ยังให้กลิ่นอายความเป็นเอเชียแบบดั้งเดิมไว้ มีความเป็นสุนทรียศาสตร์ที่ดี เราลองมาดูตัวอย่างของ Bawa เพื่อให้ความใจหลักคิดในการออกแบบที่สามารถนำไปประยุกต์ในงานออกแบบต่างๆได้

งานออกแบบบ้านของ Bawa

งานออกแบบในระยะแรกของ Bawa เป็นงานออกแบบบ้าน โรงเรียน และโรงแรม ผลงานในช่วงนี้มีความชัดเจนว่าได้รับอิทธิพลจาก Le Corbusier และ Mies Van der Rohe ลักษณะบ้านเป็นบ้านคอนกรีต เช่น บ้าน Carmen gunasekera house , wijewardene house , deraniyagala house บ้านมีต้นไม้ใหญ่ปลูกล้อมรอบ หรือมักจะมีคอร์ดที่ทำให้เกิดพื้นที่สีเขียวและมีแสงเข้ามายังพื้นที่ด้านใน เช่นงานออกแบบบ้าน osmund ena de silva house และ house for dr bartholomeusz

osmund ena de silva house

บ้าน osmund ena de silva มีคอร์ดกลางขนาดใหญ่ ปลูกต้นไม้พื้นถิ่น ใช้วัสดุพื้นถิ่นอย่าง หิน ไม้ กระเบื้องดินเผา และคอนกรีต ในสมัยนั้นการก่อสร้างด้วยเหล็กและกระจกมีราคาค่อนข้างสูง เขาจึงคิดว่าการนำวัสดุที่มีอยู่ในพื้นที่มาใช้ในการออกแบบ เป็นงานทำมือของคนท้องถิ่น กลายเป็นการสร้างแรงบันดาลใจ และสร้างนวัตกรรมในงานแบบ Tropical ที่ประหยัดงบประมาณ มีความสวยงาม แสดงอัตลักษณ์ของพื้นที่

งานดีเทลของบ้านหลังนี้ ล้วนเป็นงานฝีมือเกือบทั้งหมด ไม่มีวัสดุเหล็ก กระจกให้เห็น หน้าต่างเป็นหน้าต่างบานเปิดคู่ ปูพื้นด้วยหิน และใช้เสาไม้ และการมีคอร์ดขนาดใหญ่ทำให้บ้านได้รับแสงสว่างในตอนกลางวันได้เต็มที่

ลักษณะแปลนบ้าน osmund ena de silva house ที่มีคอร์ดต้นไม้ขนาดใหญ่อยู่กลางบ้าน
ลักษณะแปลนบ้าน osmund ena de silva house ที่มีคอร์ดต้นไม้ขนาดใหญ่อยู่กลางบ้าน
Ena De Silva House

dr Bartholomeusz House

บ้านหลังนี้ Bawa ออกแบบมีลักษณะเป็นแกนยาว มีคอร์ดสระน้ำเล็กๆอยู่กลางบ้าน Bawa ได้พัฒนาการออกแบบจากบ้าน ena de silva เน้นวัสดุท้องถิ่นมากขึ้น โดยเฉพาะการมุงหลังคาบ้าน และงานดีเทลต่างๆ

dr Bartholomeusz House
ลักษณะแปลนบ้านของ Dr Bartholomeusz ที่เป็นแกนยาว มีคอร์ดสระน้ำ และสวนที่ปลูกต้นไม้ในท้องถิ่น

งานออกแบบโรงแรม

งานออกแบบโรงแรมของ Bawa เป็นงานที่ทำให้ศรีลังกามีสถานที่ท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวต้องมาเยือน นั่นคือ การพัฒนาแนวคิดให้งานสถาปัตยกรรมช่วยส่งเสริมให้ทิวทัศน์และสภาพแวดล้อมมีความสวยงาม ทำให้คนที่เดินเข้ามายังโรงแรม ได้ประสบการณ์การสัมผัสวิวทิวทัศน์ในมุมมองที่แตกต่างกัน

ความเรียบง่ายของโรงแรม มีการคิดที่ซับซ้อนเพื่อให้งานส่งเสริมธรรมชาติมากกว่าข่มธรรมชาติ เขายังคงเลือกความเป็นพื้นถิ่นและภูมิทัศน์ของพืชพรรณดั้งเดิมเอาไว้ มันเป็นวิธีการที่ทำให้การพัฒนางาน Tropical Design พัฒนาก้าวไปอีกขั้น

งานออกแบบโรงแรมของ Bawa ส่วนใหญ่จะเล่นกับการมองในระดับสายตาของคน มีแนวแกนของผังที่ชัดเจน เพื่อเปิดมุมมองและประสบการณ์ของคอร์ด และที่ว่างในแต่ละจุดผ่านการเดิน

งานออกแบบโรงแรมของ Bawa มีมากกว่าสามสิบแห่งทั่วศรีลังกา แต่งานที่มีชื่อเสียงมากๆ คือ โรงแรม Kandalama , โรงแรม the Triton และโรงแรม Blue Water ทั้ง 3 โรงแรมมีการแสดงของงาน Tropical Design ได้ชัดเจน

Kandalama Hotel - Geoffrey Bawa
Kandalama Hotel – Geoffrey Bawa
triton hotel - Geoffrey Bawa
triton hotel – Geoffrey Bawa

อิทธิพลในระยะหลัง

ในช่วงบั้นปลาย งานของ Bawa มีอิทธิพลต่อสถาปนิกในยุคหลัง จนเกิดดาราสถาปนิกจำนวนมากที่นำแนวคิดของ Bawa ไปพัฒนางานแบบ Tropical มากมาย โดยเฉพาะในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จากการศึกษาความคิดของ Bawa ทำให้เราเห็นว่า เขาเป็นสถาปนิกที่ไม่เคยหยุดพัฒนาตัวเอง เขาเข้าใจวัฒนธรรมและใช้สิ่งที่มีอยู่ในพื้นที่ให้เกิดประโยชน์และคุ้มค่ามากที่สุด เขารักในอาชีพของเขามาก มีคำพูดที่เขียนในหนังสือว่า

“ผมมีความสุขเวลาที่ผมได้วางผัง ออกแบบ และสร้างมันขึ้นมา

ผมมักสนุกที่ได้เดินดูอาคาร ศึกษางานสถาปัตยกรรม ถึงแม้จะไม่สามารถ

อธิบายทุกอย่างได้หมด แต่มันคือ ประสบการณ์”

Geoffrey Bawa

ที่มา : หนังสือ BAWA _ Geoffrey Bawa : the Complete Work

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here