Geoffrey Bawa เป็นสถาปนิกเอเชียที่มีผลงานการออกแบบที่เรียบง่าย มีความเป็นวิถีแบบตะวันออก ประณีต สวยงามแบบเอเชีย ผลงานของเขาเป็นกรณีศึกษาใหกับนักศึกษาสถาปัตย์ และนักออกแบบทั่วโลก ปัจจุบันงานของเขายังได้รับการพูดถึงให้เป็นตัวอย่างการออกแบบสถาปัตยกรรมแบบภูมิอากาศร้อนชื้น (Tropical Architecture) ทำให้หลายๆคนต้องมาเยือนศรีลังกาเพื่อชมผลงานของเขา
Bawa ได้รับแรงบันดาลใจจากงานสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นของอินเดีย ศรีลังกา และสถาปัตยกรรมโมเดิร์น ได้แก่ Le Corbusier และ Mies van der Rohe ทำให้งานสถาปัตยกรรมของเขามีความร่วมสมัย เรียบง่าย ตรงไปตรงมา เป็นแนวทางกรณีศึกษา สามารถนำไปต่อยอดงานออกแบบในหลากหลายประเภท เช่น สถาปัตยกรรม ศิลปกรรม จิตกรรม และงาน
พื้นฐานเดิม
พื้นฐานเดิมของ Bawa เติบโตมาในครอบครัวของคนมีฐานะ ของตระกูลทนายความ ทำให้เขาได้ศึกษาต่อทางด้านกฎหมายที่อังกฤษ และประกอบอาชีพเป็นทนายอยู่ที่อังกฤษอยู่หลายปี จนกระทั่งแม่ของเขาได้เสียชีวิต เขารู้สึกว่าเขาควรเลิกทำอาชีพทนายแล้วกลับไปศรีลังกา เขาเดินทางไปอเมริกาและอิตาลี แล้วกลับมาศรีลังกาเพื่อตั้งรกรากอยู่ที่นี่ถาวร
Bawa พยายามจะออกแบบบ้านและสวนของเขา แต่เขาตะหนักว่า ตัวเขาเองไม่มีความรู้ด้านสถาปัตยกรรมเลย เขาจึงคิดกลับไปที่อังกฤษอีกครั้ง เพื่อศึกษาต่อปริญญาตรีคณะสถาปัตยกรรมที่ the Architectural Association ในกรุงลอนดอน เมื่อเรียนจบเขาจึงกลับไปศรีลังกาอีกครั้ง เพื่อเป็นสถาปนิกที่บ้านเกิด เป็นการเริ่มต้นของการอยู่วงการสถาปัตยกรรมเมื่อเขาอายุ 38 ปี
ความสนใจของ Bawa
ความสนใจของ Bawa คือ เรื่องของธรรมชาติ สภาพแวดล้อม บริบท สถาปัตยกรรมพื้นถิ่น และสถาปัตยกรรมแบบโมเดิร์น ซึ่ง Bawa ได้นำสิ่งที่เขาสนใจและเรียนรู้มาแสดงให้เห็นในงานสถาปัตยกรรม และงานภูมิทัศน์ งานออกแบบของ Bawa จะต้องอาศัยเรื่องการรับรู้ของที่ว่าง (space) ประสบการณ์การเดินสัมผัสการที่ว่างในแต่ละจุดที่เชื่อมกับธรรมชาติและบริบทโดยรอบ
Bawa ให้ความสำคัญกับไซต์และบริบท งานสถาปัตยกรรมของเขามีความสัมพันธ์กันทั้งพื้นที่ภายในและภายนอก การเล่นแสง การเลือกใช้วัสดุที่หาได้ในพื้นที่เพื่อสร้างอาคารให้เป็นส่วนหนึ่งกับธรรมชาติ
ปรัชญาด้านงานสถาปัตยกรรม
ปรัชญางานสถาปัตยกรรมของ Bawa เป็นการผสมผสานระหว่างความเป็นตะวันออกและความเป็นตะวันตก แต่ยังให้กลิ่นอายความเป็นเอเชียแบบดั้งเดิมไว้ มีความเป็นสุนทรียศาสตร์ที่ดี เราลองมาดูตัวอย่างของ Bawa เพื่อให้ความใจหลักคิดในการออกแบบที่สามารถนำไปประยุกต์ในงานออกแบบต่างๆได้
งานออกแบบบ้านของ Bawa
งานออกแบบในระยะแรกของ Bawa เป็นงานออกแบบบ้าน โรงเรียน และโรงแรม ผลงานในช่วงนี้มีความชัดเจนว่าได้รับอิทธิพลจาก Le Corbusier และ Mies Van der Rohe ลักษณะบ้านเป็นบ้านคอนกรีต เช่น บ้าน Carmen gunasekera house , wijewardene house , deraniyagala house บ้านมีต้นไม้ใหญ่ปลูกล้อมรอบ หรือมักจะมีคอร์ดที่ทำให้เกิดพื้นที่สีเขียวและมีแสงเข้ามายังพื้นที่ด้านใน เช่นงานออกแบบบ้าน osmund ena de silva house และ house for dr bartholomeusz
osmund ena de silva house
บ้าน osmund ena de silva มีคอร์ดกลางขนาดใหญ่ ปลูกต้นไม้พื้นถิ่น ใช้วัสดุพื้นถิ่นอย่าง หิน ไม้ กระเบื้องดินเผา และคอนกรีต ในสมัยนั้นการก่อสร้างด้วยเหล็กและกระจกมีราคาค่อนข้างสูง เขาจึงคิดว่าการนำวัสดุที่มีอยู่ในพื้นที่มาใช้ในการออกแบบ เป็นงานทำมือของคนท้องถิ่น กลายเป็นการสร้างแรงบันดาลใจ และสร้างนวัตกรรมในงานแบบ Tropical ที่ประหยัดงบประมาณ มีความสวยงาม แสดงอัตลักษณ์ของพื้นที่
งานดีเทลของบ้านหลังนี้ ล้วนเป็นงานฝีมือเกือบทั้งหมด ไม่มีวัสดุเหล็ก กระจกให้เห็น หน้าต่างเป็นหน้าต่างบานเปิดคู่ ปูพื้นด้วยหิน และใช้เสาไม้ และการมีคอร์ดขนาดใหญ่ทำให้บ้านได้รับแสงสว่างในตอนกลางวันได้เต็มที่
dr Bartholomeusz House
บ้านหลังนี้ Bawa ออกแบบมีลักษณะเป็นแกนยาว มีคอร์ดสระน้ำเล็กๆอยู่กลางบ้าน Bawa ได้พัฒนาการออกแบบจากบ้าน ena de silva เน้นวัสดุท้องถิ่นมากขึ้น โดยเฉพาะการมุงหลังคาบ้าน และงานดีเทลต่างๆ
งานออกแบบโรงแรม
งานออกแบบโรงแรมของ Bawa เป็นงานที่ทำให้ศรีลังกามีสถานที่ท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวต้องมาเยือน นั่นคือ การพัฒนาแนวคิดให้งานสถาปัตยกรรมช่วยส่งเสริมให้ทิวทัศน์และสภาพแวดล้อมมีความสวยงาม ทำให้คนที่เดินเข้ามายังโรงแรม ได้ประสบการณ์การสัมผัสวิวทิวทัศน์ในมุมมองที่แตกต่างกัน
ความเรียบง่ายของโรงแรม มีการคิดที่ซับซ้อนเพื่อให้งานส่งเสริมธรรมชาติมากกว่าข่มธรรมชาติ เขายังคงเลือกความเป็นพื้นถิ่นและภูมิทัศน์ของพืชพรรณดั้งเดิมเอาไว้ มันเป็นวิธีการที่ทำให้การพัฒนางาน Tropical Design พัฒนาก้าวไปอีกขั้น
งานออกแบบโรงแรมของ Bawa ส่วนใหญ่จะเล่นกับการมองในระดับสายตาของคน มีแนวแกนของผังที่ชัดเจน เพื่อเปิดมุมมองและประสบการณ์ของคอร์ด และที่ว่างในแต่ละจุดผ่านการเดิน
งานออกแบบโรงแรมของ Bawa มีมากกว่าสามสิบแห่งทั่วศรีลังกา แต่งานที่มีชื่อเสียงมากๆ คือ โรงแรม Kandalama , โรงแรม the Triton และโรงแรม Blue Water ทั้ง 3 โรงแรมมีการแสดงของงาน Tropical Design ได้ชัดเจน
อิทธิพลในระยะหลัง
ในช่วงบั้นปลาย งานของ Bawa มีอิทธิพลต่อสถาปนิกในยุคหลัง จนเกิดดาราสถาปนิกจำนวนมากที่นำแนวคิดของ Bawa ไปพัฒนางานแบบ Tropical มากมาย โดยเฉพาะในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จากการศึกษาความคิดของ Bawa ทำให้เราเห็นว่า เขาเป็นสถาปนิกที่ไม่เคยหยุดพัฒนาตัวเอง เขาเข้าใจวัฒนธรรมและใช้สิ่งที่มีอยู่ในพื้นที่ให้เกิดประโยชน์และคุ้มค่ามากที่สุด เขารักในอาชีพของเขามาก มีคำพูดที่เขียนในหนังสือว่า
“ผมมีความสุขเวลาที่ผมได้วางผัง ออกแบบ และสร้างมันขึ้นมา
ผมมักสนุกที่ได้เดินดูอาคาร ศึกษางานสถาปัตยกรรม ถึงแม้จะไม่สามารถ
อธิบายทุกอย่างได้หมด แต่มันคือ ประสบการณ์”
Geoffrey Bawa
ที่มา : หนังสือ BAWA _ Geoffrey Bawa : the Complete Work
